Tiền kỹ thuật số quốc gia và những điều bạn cần biết

Trong thời đại công nghệ tiền kỹ thuật số lên ngôi, thì sự quan tâm đến tiền kỹ thuật số cũng nhiều hơn, các mối quan tâm về tiền kỹ thuật số quốc gia dường như là vấn đề được nhiều người nhắc đến. Để trả lời câu hỏi ấy, hãy cùng Coin6s tìm hiểu và giải đáp qua bài viết sau đây nhé.

Tiền kỹ thuật số là gì?

Tiền kỹ thuật số (hoặc tiền điện tử) là tiền hoặc các tài sản tương đương tiền được lưu trữ, quản lý và trao đổi trên các hệ thống thiết bị điện tử kỹ thuật số, đặc biệt là qua mạng internet

Tiền kỹ thuật số, tiền điện tử hay tiền mã hóa là đồng tiền số được tạo ra bởi các thuật toán mã hóa phức tạp dựa trên các phần mềm mã nguồn mở. Trên cơ sở chủ thể phát hành, có thể tạm thời phân loại tiền kỹ thuật số thành 2 loại là tiền kỹ thuật số tư nhân và tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương.

Các loại tiền kỹ thuật số

Các loại tiền kỹ thuật số thể hiện các đặc tính tương đối giống các loại tiền khác, nhưng không có hình thức vật chất của tiền giấy và tiền xu. Không có dạng vật lý, nhưng tiện lợi vì cho phép thực hiện các giao dịch gần như ngay lập tức.

Một trong các loại tiền kỹ thuật số là tiền ảo, thường không do cơ quan chính phủ phát hành, tiền ảo không được coi là tiền giấy hợp pháp và chúng cho phép chuyển quyền sở hữu qua biên giới chính phủ.

Những loại tiền tệ này có thể được sử dụng để mua hàng hóa và dịch vụ vật chất, nhưng cũng có thể bị hạn chế đối với một số cộng đồng nhất định.

Một loại tiền kỹ thuật số thường được giao dịch cho một loại tiền kỹ thuật số khác bằng cách sử dụng các chiến lược và kỹ thuật kinh doanh chênh lệch giá.

Tiền kỹ thuật số có thể được tập trung hóa, nơi có điểm kiểm soát trung tâm đối với nguồn cung tiền hoặc phi tập trung, nơi quyền kiểm soát nguồn cung tiền có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau.

Xem thêm: Tìm hiểu về tiền kỹ thuật số – Top 12 tiền kỹ thuật số phổ biến nhất hiện nay 

Ưu điểm và hạn chế của tiền kỹ thuật số quốc gia

Tiền kỹ thuật số hiện nay đang trên đà phát triển rộng rãi, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở các quốc gia khác. Sau đây, là một số ưu điểm và nhược điểm của tiền kỹ thuật số quốc gia:

Ưu điểm

• Hiện đại hóa hệ thống thanh toán: CBDC là công cụ thanh toán kỹ thuật số an toàn và tiêu chuẩn hóa được phát hành và quản lý bởi NHTW
• Thay thế tiền mặt trong lưu thông: các loại tiền kỹ thuật số do các NHTW phát hành sẽ cung cấp một giải pháp thay thế cho tiền vật chất theo nhiều giai đoạn phát triển như tồn tại song song, là kênh bổ trợ và dần dần thay thế cho tiền mặt
• Tiết kiệm chi phí in, phát hành và quản lý tiền mặt: phát hành tiền tệ kỹ thuật số sẽ tránh làm tăng chi phí khi phát sinh chênh lệch lượng cung tiền mặt
• Thúc đẩy tài chính toàn diện: tài khoản tiền an toàn tại các NHTW có thể mang lại một công cụ phổ cập tài chính mạnh mẽ
• Nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ
• Tăng tính cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng

Nhược điểm

• Thứ nhất, rủi ro bảo mật thông tin: tiền kỹ thuật số có thể trở thành nạn nhân của các phi vụ phi pháp và tội phạm mạng. Do vậy, Ngân hàng thanh toán quốc tế BIS đã kêu gọi các NHTW tiếp tục nghiên cứu các sáng kiến kỹ thuật số và cần cẩn trọng xem xét các tác động của việc phát hành CBDC.
• Thứ hai, rủi ro về khủng bố và rửa tiền: NHTW cần đảm bảo tuân thủ các quy định về phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, cũng như đáp ứng các yêu cầu về thanh tra, giám sát và chính sách thuế.
• Thứ ba, rủi ro “đột biến rút tiền gửi ngân hàng”: tiền kỹ thuật số và tiền gửi thanh toán có thể là công cụ thanh toán thay thế tương đối gần gũi cho tiền mặt và tiền gửi ngân hàng.

Xem thêm: Bí quyết đầu tư tiền kỹ thuật số thông minh và hiệu quả 

Tiền kỹ thuật số quốc gia ở Việt Nam

Pháp luật Việt Nam chưa có một văn bản pháp lý chính xác nào về việc vận hành tiền kỹ thuật số quốc gia. Dưới đây là những đề xuất của nhà nước về tiền kỹ thuật số.

Việt Nam đề xuất triển khai áp dụng tiền kỹ thuật số quốc gia

Mới đây, trong Kế hoạch triển khai thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách về tiền kỹ thuật số quốc gia.

Quyết định số 942/QĐ-TTg do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, Thủ tướng giao Ngân hàng Nhà nước chủ trì để nghiên cứu, xây dựng và thí điểm sử dụng tiền điện tử dựa trên công nghệ Blockchain. Thời gian để Ngân hàng Nhà nước thực hiện là từ 2021-2023.

Đây là lần đầu Chính phủ đưa ra nội hàm khái niệm Chính phủ số. Theo đó, Chính phủ số bản chất là Chính phủ điện tử, bổ sung những thay đổi về cách tiếp cận, cách triển khai mới nhờ vào sự phát triển của công nghệ số.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đã thành lập tổ nghiên cứu về tài sản số, tiền số theo Quyết định số 664/QĐ-BTC ngày 24/4/2020 nhằm triển khai công tác nghiên cứu, đề xuất các nội dung chính sách, cơ chế quản lý theo chức năng, nhiệm vụ của Bộ Tài chính có liên quan đến tài sản số, tiền số.

Đây là thông tin nhận được nhiều chú ý trong bối cảnh hiện vẫn chưa có một khung pháp lý rõ ràng cho tiền kỹ thuật số quốc gia.

Đề xuất khung pháp lý cho tiền kỹ thuật số quốc gia tại Việt Nam

Thực tế, rất nhiều nước đã công nhận đồng tiền kỹ thuật số quốc gia, nhưng không phải quốc gia nào cũng làm được, đặc biệt là liên quan đến công nghệ blockchain khi phát triển ra các ứng dụng. Để triển khai kế hoạch này, cần một số lưu ý như:

• Thứ nhất, về tính pháp lý, Chính phủ nên ban hành khung pháp lỹ rõ ràng, quy định cụ thể về tiền kỹ thuật số quốc gia. Chỉ đến khi nào loại tiền này được công nhận, sau đó mới có thể thay đổi thói quen của người dùng, chuyển đổi từ thanh toán tiền mặt, sang thanh toán số và chuyển sang tiền ảo. Vì trên thị trường tiền ảo hiện nay có hàng trăm nghìn đồng tiền khác nhau, với mục đích đầu cơ, lừa đảo nhà đầu tư.
• Thứ hai, về nền tảng blockchain, tiền kỹ thuật số quốc gia sẽ không phải dưới dạng blockchain công khai, có thể sử dụng máy đào hay hoặc một phương thức nào đó để sinh ra đồng tiền. Đây sẽ là công nghệ “private blockchain” (mạng chuỗi khối riêng) do Nhà nước xây dựng cơ chế riêng và phải mất một lượng thời gian nghiên cứu. Tương tự như Trung Quốc, họ đã mất nhiều năm chứ không phải trong ngày một ngày hai để hoàn thành.
• Thứ ba, xây dựng tiền ảo thì cần có hệ sinh thái xung quanh để đưa vào đời sống, cần có ứng dụng trung gian như ví điện tử để lưu trữ tài sản. Thông thường, thanh toán số qua các hình thức ví điện tử như Momo, Moca hay ứng dụng banking của các ngân hàng đã có sự phức tạp nhất định, thì hệ sinh thái tiền ảo trên nền tảng blockchain sẽ còn phức tạp hơn.

Nếu tiền ảo thực sự được công nhận thì các vấn đề liên quan đến truyền thông, thay đổi thói quen người dùng và công nghệ cũng không phải là quá khó để vượt qua. Vì truyền thông tại Việt Nam tương đối tốt, bên cạnh công nghệ blockchain ở Việt Nam được coi là top đầu trên thị trường công nghệ. Việt Nam có thể còn yếu hơn về một số mặt so với các nước trên thế giới, nhưng trong lĩnh vực blockchain, đã có rất nhiều đội nhóm mạnh, học hỏi nhanh để theo kịp xu hướng.

Đặc biệt, Việt Nam có một lượng lớn người dùng quan tâm, tham gia vào lĩnh vực tiền ảo, đồng nghĩa với việc chúng ta đã có một thị trường tương đối lớn, nhưng trước hết, vẫn phải có quy định về khung pháp lý, thể hiện rõ khái niệm tiền ảo là gì và có quy định chặt chẽ hơn liên quan đến việc chống rửa tiền, cũng như các dự án lợi dụng tiền ảo làm phương thức lừa đảo.

Thông tin tham khảo: Thủ tướng giao nghiên cứu về tiền kỹ thuật số quốc gia

Tình hình triển khai tiền kỹ thuật số quốc gia ở một số nước

Mỗi quốc gia có một hình thức và chính sách sử dụng đồng tiền kỹ thuật số không giống nhau. Bên cạnh những tiềm năng và triển vọng, đến thời điểm hiện nay, các ngân hàng trung ương (NHTW) từ nhiều quốc gia trên thế giới đã cảnh báo những rủi ro trong việc sử dụng tiền mã hóa cũng như các sàn giao dịch tiền mã hóa.

Elsalvador

Quốc gia đầu tiên trên thế giới chấp nhận Bitcoin là đồng tiền tư nhân được phép lưu thông song cũng đã phải chịu những bất ổn về tài chính tiền kỹ thuật số quốc gia do đồng tiền này gây ra. Do tính ẩn danh và sử dụng mã hóa, tiền kỹ thuật số quốc gia có thể chuyển đi bất kỳ đâu khiến cho việc kiểm soát tiền tệ ra/vào quốc gia trở nên rất khó khăn, ảnh hưởng đến thị trường ngoại tệ, điều hành tỷ giá, kiểm soát rửa tiền, tham nhũng và tài trợ khủng bố.

Trung Quốc

Với sự bùng nổ của thương mại điện tử, quốc gia này đang dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực thanh toán trực tuyến và đang trở thành một xã hội không tiền mặt. Hơn 600 triệu người dân Trung Quốc đã sử dụng các công cụ Alipay của Alibaba và WeChat Pay của Tencent để thanh toán hầu hết các giao dịch mua sắm. Nhiều ngành và lĩnh vực trên khắp Trung Quốc cũng đã bắt đầu áp dụng công nghệ Blockchain để thanh toán hóa đơn.

Tiền kỹ thuật số quốc gia không chỉ đã và đang dần trở thành công cụ thanh toán phi tiền mặt tại Trung Quốc, mà còn là một loại tài sản mang tính hàng hóa trên thị trường dịch vụ thanh toán, thậm chí của thị trường mua bán tiền tệ kỹ thuật số của các chủ sở hữu các đồng tiền ảo, như Bitcoin, Ethereum, Binance Coin, Dogecoin.

Trung Quốc (PBoC) đã cấm các tổ chức tài chính sử dụng các giao dịch Bitcoin, không coi tiền mã hóa là đồng tiền pháp định. Tuy nhiên, Trung Quốc đã và đang phát triển đồng tiền điện tử quốc gia e-CNY là đồng tiền pháp định kỹ thuật số (CBDC) do Nhà nước phát hành và quản lý việc sử dụng đồng tiền này trong thanh toán hàng hóa và dịch vụ.

Từ năm 2014, Trung Quốc đã nghiên cứu đồng tiền e-CNY và thí điểm đưa ra thị trường từ tháng 4/2020 nhằm tăng cường sự hiện diện của đồng tiền số quốc gia ở mọi mặt đời sống kinh tế – xã hội.

Nếu bạn là người mới hãy xem thêm các thông tin về Bitcoin

Kết luận

Trên đây là những thông tin về tiền kỹ thuật số quốc gia. Hi vọng qua bài viết Coin6s sẽ cung cấp được những thông tin hữu ích cho bạn về lĩnh vực này. Đừng quên theo dõi chúng tôi để được cập nhật những thông tin mới nhất về thị trường tiền điện tử hiện nay.

Còn nếu bạn là người chơi mới hãy tham khảo thêm nhiều bài viết hơn tại chuyên mục Bắt đầu với Crypto